Türkiye’de belli bir grup arasında bir söz vardır: “”Sen yanmazsan, ben yanmazsam, biz yanmazsak, nasıl çıkar karanlıklar aydınlığa?”
[Bu yazı, Berserk, Conviction Arc’tan bir spoiler içermektedir.]
Bu deyişin inanılmaz derecede manipülatif olduğunu düşünüyorum. İçinde özgecilik ve görev duygusu olan insanları manipüle ediyor. Hayatlarının tek anlamının kendilerini feda ederek olabileceğini öne sürüyor. Oysa bunu incelemek, oyun teorisiyle anlaşılabilir. Oyun teorisi, birden fazla kişinin bir durumda (oyunda) nasıl avantaja ve dezavantaja sahip olduğunu inceler. Buna göre, belli koşullarda, bir kişi kendini feda ettiğinde, bu durum o kişi için kötü olsa bile, bu olay diğer kişiler için iyi olabilir. Bu mantıktan yola çıkarak, toplumun kendini feda edici ideolojileri ve felsefeleri desteklemesi anlaşılabilir. Sonuçta, toplum için kendini feda eden birey zarar görse bile, bu toplumun yararına olacaktır. Bu sebeple, toplumun kendini fedakarlığı desteklemesi onun için yararlı ve çıkarına uyan bir şeydir. Lakin, bu noktada, bireyin iyiliği ve çıkarı düşünülmez. O bir hiçtir. Toplum için, başkaları için kendini feda eden kişi, yanan bir kibrit çöpünden daha fazla değildir. Kabul edilebilir tek bir dram. Belki o bile değil.
Bu açıdan bakıldığında, fedakarlığı teşviğin toplumun bencilliği olduğu görülebilir. Başkaları için kendini feda etmek, bundan yarar sağlayacak kişilerin veya onlara kanan özgecilerin savunduğu bir şeydir.
Günümüz toplumunda bencilliğin zararlarından oldukça fazla dem vurulmaktadır. Ancak işin bu tarafı görünmezden gelinir. Kendini düşünmenin kötü bir yanı -bencillik- varsa, başkalarını düşünmenin de kötü bir yanı bulunmaktadır. Belli koşullar altında, başkalarını düşünmek kişiyi köleleştiren bir ideolojiye dönüşmekte ve onun hayatına musallat olmaktadır. Oysa İbrahimi ideolojide bu göz önüne alınmaz çünkü birey bir hiçtir. Ve hiç olarak kalması istenir. Toplum için. Daha büyük iyi için. İşin en acı yanı da belki de budur: bencil olmama kisvesindeki ahlak, bireyi köleleştirmek için kullanılmaktadır; insanın en özgeci arzuları ona karşı silahlandırılmaktadır.
Nietzsche belki eksik, belki hatalı bir şekilde olsa da, insanı buna karşı uyarmıştır.
“Beni güldürme. Tek yaptıkları dua etmek. Her birisi, ateş onların altında yandığında, sadece boyun eğiyor. On binlerce insan tek bir kadına tutunmamalı!”
Öte Gezen 